Adaptasyon ve Rekabet
Hayvanların Adaptasyonu
Bir canlının doğal olarak yaşadığı ürediği yere habitat denir.
Canlılar habitatlarında yaşam şansını bulurlar çünkü özellikleri ile ortama uyum sağlamış, adapte olmuşlardır.
Bazı hayvanlar soğuk iklimli kutup bölgelerine adapte olabilmişken, bazıları kuru iklimli çöllerde yaşamaya uyum sağlamıştır. Çöllerde gece dondurucu soğuk görülürken, gündüz sıcaklık 50oC ulaşabilmektedir.
Kutup bölgelerinde gözlenen adaptasyonlar
|
Çöl bölgelerinde gözlenen adaptasyonlar
|
- Isı kaybını engellemek için kürklerinin kalın olması. Örneğin; kutup ayısı, fok
|
- Kuma göre kamuflaj oluşturma
|
- Isı kaybını engellemek için vücutlarının çok yağlı olması. Örneğin; kutup ayısı,fok
|
- Uzun periyotlarda susuz kaldıkları için
kuru dışkı ve az miktarda üre oluşturma
|
- Beyaz renkli kürkleri ile gizlenip,
kamufle olmak. Örneğin; kutup tilkisi
|
- Develerin rüzgar estiğinde gözlerine kum
girmesini engelleyen uzun kirpikleri vardır.
Ayrıca develer büyük ayaklara sahiptir.
Böylece kumda yürürken batmazlar.
|
- Genellikle ısı kaybını düşürmek için yüzeyin hacme oranı küçüktür.
|
- Genellikle çevreye daha fazla ısı vermesi için yüzeyin hacme oranı büyüktür.
|
Ayrıca hayvanlar yedikleri besin çeşitleriyle de bulundukları ortama uyum sağladıklarını gösterir.
Karnivorlar ( etçiller ) örneğin kediler, köpekler büyük köpek dişlerine sahiptir.
Yırtıcı kuşlar geniş pençelere ve sivri gagalara sahiptir.
Bitkilerin Adaptasyonu
Kuru iklimlerde yaşayan bitkiler yer altındaki suya ulaşabilmek için daha uzun
köklere sahiptir.
Bazı bitkiler yapraklarından su kaybını azaltmak için kalın mumsu kutikula tabakasına sahiptir.
Kaktüsler geniş gövdelerinin içinde su depo eder. Yaprakları su kaybını azaltmak için iğne şeklini almıştır.
Rekabet ve Popülasyonlar
Yaşamın devamlılığında gerekli olan kaynaklar için tüm canlılar birbirleriyle rekabet eder.
Bitkiler ışık, yaşam alanı, su ve topraktan alınan besinler için rekabet eder.
Belirli bir habitatta yaşayan aynı tür canlıların sayısına popülasyon denir.
Belirli bir habitatta yaşayan, birbirleri üzerinde etkili olan ve beslenme ağıyla bir denge haline
kavuşan organizmalar grubuna kommünite denir.
Grafikte görüldüğü gibi, dengeli bir çevrede av-avcı populasyonundaki değişim düzenlidir.
Eğer popülasyonda av olanların sayısı artarsa, yırtıcı hayvanların sayısı da artış gösterir.
Dolayısıyla populasyondaki birey sayısı artar. Fakat populasyonda yırtıcı hayvanların sayısı
artarsa daha fazla besine ihtiyaç olacağından sonuçta birey sayısı azalır.
Bunun anlamı yırtıcı hayvanlar için az besin olması sonucunda populasyon yeniden azalır.
Av popülasyonundaki birey sayısı azaldığında avcı yeterince besin bulamayacakları için popülasyonlarındaki birey sayıları yeniden azalır.
Popülasyon Büyüklüğünü Etkileyen Faktörler
- Hazır besin miktarı
- Besin veya diğer kaynaklar için rekabet
- Hastalık
- Yırtıcı hayvanların sayısı
- Bitkiler arasında ışık için rekabet
- Bitki otlayan hayvanların sayısı (Bitkiler için)
- Bitki topraktaki su ve minarelerin miktarı (Bitkiler için)
|